کابل مورد استفاده در شبکه فشار متوسط

کابل های مورد استفاده در شبکه فشار متوسط، افزون بر سازگاری با ولتاژ و جریان نامی این خطوط، باید منطبق با ویژگیهای محل نصب آنها نیز باشند. در این نوشتار، پیرامون این کابلها خواهیم گفت.

اهمیت کابلها در خطوط برق

تمامی اسباب و تجهیزات به کار رونده در شبکه های برق، با یک هدف ساخته، انتخاب و برپا میگردند. این هدف چیزی نیست جز تحویل مطمئن، ایمن و پایدار انرژی الکتریسیته به مشتریان و مصرف کنندگان. برای آنکه شبکه های برق از صفتهای مطمئن، ایمن و پایدار بیان شده برخوردار باشند، حتماً باید به درستی طراحی شوند، تحت کنترل دائمی باشند، به خوبی حفاظت شوند، در زمان مناسب توسعه یابند و از تجهیزات استاندارد در ساخت و گسترش آنها استفاده گردد.

کابلها، بخشی مهم از شبکه های برق هستند. نقش کابلها در خطوط فشار متوسط بر همه متخصصین امر آشکار است. بر این پایه، نمیتوان و نباید از اهمیت چگونگی تولید، انتخاب، خرید، نصب و بهره برداری از این کابلها غافل گشت.

انواع کابل برای شبکه فشار متوسط

اکنون که میخواهیم از انواع کابل مورد استفاده در شبکه فشار متوسط سخن به میان آوریم، نخست باید به انواع این خطوط اشاره نماییم. همانطور که میدانید، شبکه های عمومی توزیع برق در سطح ولتاژ متوسط، به دو شکل اصلی هوایی و زمینی اجرا میگردند. همین موضوع میتواند یکی از فراسنجها برای بیان انواع کابل به کار رفته در شبکه های Medium Voltage باشد.

موضوع دوم، ولتاژ اسمی این شبکه هاست. در کشورهای مختلف، ممکن است از سطوح ولتاژی متفاوتی برای تجهیزات و کابلهای MV استفاده شود. مثلاً در بخش وسیعی از ایران، ولتاژ نامی خطوط فشار متوسط برابر با 20 کیلوولت است. در ناحیه جنوبغرب ایران نیز ولتاژ 33 کیلو ولت به کار رفته است.

جدولی که در ادامه میبینید، برگرفته از استاندارد شماره 6 ایران و منطبق با استاندارد 60038 IEC است و نمایانگر ولتاژهای سطح متوسط در سیستمهای AC با فرکانس 50 یا 60 هرتز میباشد:

نکته سوم، مشخصات فنی و ساختاری این کابلهاست. این مشخصات هم در انتخاب کابلها مهم هستند و هم شاخصه ای به شمار میروند در تمایز بخشی به این کابلها.

با همین ملاکها، همراه شما نگاهی بر تنوع این کابلها خواهیم انداخت:

• خودنگهدار برای شبکه هوایی 20 یا 33 کیلوولت
• فاصله دار مناسب خطوط هوایی فشار متوسط
• مسی تک یا سه رشته، بدون زره یا زره دار و مطلوب شبکه زمینی 6، 10، 11، 20، 30 و 33 KV
• آلومینیومی تک یا سه رشته، بدون آرمر یا آرمردار و مناسب خطوط زمینی MV

این کابلها در سایزهای گوناگون از 35 تا 185 میلیمتر مربع در نوع هوایی و تا 1000 میلیمتر مربع در نوع زمینی تولید میگردند. در جدول زیر نیز جزئیات بیشتری را از تنوع این کابلها که همگی دارای اسکرین (شیلد) مسی هستند، با اشاره به کد مشخصه آنها مشاهده میفرمایید:

استاندارد کابل فشار متوسط

استانداردهای ساخت و آزمایش کابلهای فشار متوسط را در دو دسته جهانی یا پذیرفته شده در جامعه مهندسی بین المللی و استانداردهای ملی میتوان تعریف نمود که عبارتند از:

• IEC 60502-2 و INSO 3569-2: کابلهای قدرت با عایق اکسترود شده و ولتاژ نامی 6 کیلوولت تا و خود 30 کیلوولت (بیشینه 36 کیلوولت)
• مجموعه استانداردهای شبکه های هوایی توزیع برق روکش دار و عایق شده ایران، بخشهای 3-1 و 4-1
• VDE 0276, Part 620: کابلهای توزیع با ولتاژ نامی 3.6 KV تا 20.8/36 KV
• CENELEC HD 620 S1: کابلهای توزیع با عایق اکسترود شده و ولتاژ اسمی (7.2) 3.6/6 تا (42) 20.8/36 کیلوولت

گفتنیست که چون در این بخش موضوع گفت و گو کابلهای مورد استفاده در شبکه فشار متوسط بود، به هادی ACSR، هادی AAC و یا هادی AAAC بدون روکش و روکشدار که در خطوط توزیع برق ولتاژ متوسط به کار میروند، اشاره ای نشد. البته در بخش جداگانه ای در همین وبسایت به این محصولات پرداخته ایم.

با در نظر گرفتن استانداردها، جریان اتصال کوتاه شبکه، نوع شبکه، مقدار توان یا جریان عبوری و شرایط محیط نصب کابل، میتوان نوع و سایز مناسب کابل را برای خطوط ولتاژ متوسط برگزید. کابلهایی که از تمامی آزمونهای مندرج در متن استاندارد با موفقیت عبور کرده و از مواد اولیه مرغوب تولید شده باشند، میتوانند با قابلیت اطمینان بالا در شبکه فشار متوسط به کار گرفته شوند.