در مقاله پیش رو به طور دقیق، کامل، فنی و تا حد ممکن ساده، تفاوت میان کابل برق فشار قوی با کابل فشار ضعیف را برای مخاطبین گرامی بیان خواهیم داشت.
مفاهیم فشار ضعیف و فشار قوی
واژه های فشار قوی و فشار ضعیف که به دنبال نام کابلهای برق می آیند، اشاره به ولتاژ کار، ولتاژ نامی یا ولتاژ مُجاز این کابلها دارند.
در تقسیم بندی ولتاژی کابلهای قدرت، آنهایی که ولتاژ کارشان کمتر و مساوی 1000 ولت است، کابل ولتاژ پایین یا فشار ضعیف (LV) نام میگیرند. کابلهایی با ولتاژ بالاتر تا 36 کیلوولت را میتوان در دسته ولتاژ متوسط یا فشار متوسط (MV) قرار داد. آن دسته از کابلها که ولتاژی بیش از رده فشار متوسط دارند نیز با نامهای کابل فشار قوی یا ولتاژ بالا (HV) شناخته میشوند؛ مثل کابلهای 63، 66، 132 و 230 کیلوولت.
با این توضیحات، معلوم شد که عناوینی مانند فشار قوی یا فشار ضعیف، ارتباطی با سایز کابلها یا ظرفیت آمپری آنها ندارد.
تفاوت کابل برق فشار قوی با ضعیف
اولین فرق میان این دو گروه از کابلهای برق را دانستیم. تفاوتی که مربوط به سطح ولتاژ اسمی یا ولتاژ کار این کابلها بود. همین تفاوت در ولتاژ، سبب میشود که تغییراتی در ساختار کابلها ایجاد شود.
یک بخش مهم از اجزای کابلهای برق، عایق آنهاست. عایق یعنی ماده ای که نارسانای الکتریسیته است. این بخش بر روی رسانا یا هادیهای کابل برق پوشانده میشود تا آنها را از دیدگاه الکتریکی نسبت به اطراف ایزوله نماید. برای این که عایق انتخاب شده در ساختار کابل بتواند از پس این ایزوله سازی برآید، باید بتواند ولتاژ کار کابل را تحمل کند و در این ولتاژ، خاصیت عایقی خویش را حفظ نماید.
برای تناسب میان ولتاژ مُجاز یک کابل برق و عایق آن، به مشخصات الکتریکی عایق توجه میشود. با تغییر در نوع عایق یا ضخامتش، میتوان به استقامت عایقی در ولتاژهای بالاتر دست یافت. بنابراین، تفاوت دیگری که میان کابلهای فشار ضعیف با کابلهای فشار متوسط و فشار قوی وجود دارد، ضخامت عایق آنهاست.
با افزایش سطح اختلاف پتانسیل یا همان ولتاژ، میدان الکتریکی ایجاد شده هم افزایش خواهد یافت. یکنواخت بودن توزیع میدان الکتریکی در سطح رسانا و عایق کابل، سبب میشود که از تخلیه جزئی و آسیب دیدن عایق آن جلوگیری شود. برای یکنواخت سازی میدان، عدم ناخالصی و پاک بودن عایق کابلهای فشار قوی بسیار مهم است. در کابلهای فشار متوسط و قوی، از مواد نیمه رسانا در دو بخش بر روی هادی و عایق استفاده میشود تا توزیع بارهای الکتریکی یکنواخت گردد. این بخش را در کابلهای فشار ضعیف نمیبینیم؛ چون ولتاژ و به تبع آن میدان الکتریکی چندان قوی نیست.
برای حفاظت الکتریکی و الکترومغناطیسی (ولتاژهای القایی) از کابل، اکثراً در اجزای ساختمان کابلهای MVAC و HVAC از شیلد فلزی نیز استفاده میگردد. این شیلد معمولاً به شکل سیمهای مسی هم مرکز، نوار مسی یا ترکیب این دو میباشد. وجود این شیلد در کابلهای قدرت AC ولتاژ متوسط و بالا ضروریست؛ اما در کابلهای ولتاژ پایین یک انتخاب اختیاری در دست طراحان یا مشتریان بر اساس نوع کاربری کابل خواهد بود.