در این مقاله، پاسخ کامل به همراه تصویر برای پرسش: «غلاف کابل چیست؟» ارائه خواهد شد و از وظیفه این بخش در کابلها مطلع خواهید گشت.
لغت شناسی: غلاف
در لغت نامه ها، واژه عربی غَلاف، غِلاف یا غُلاف، به پوشش، جلد و نیام ترجمه شده است. همین کلمات میتوانند تا حد قابل توجهی بیانگر چیستی و وظیفه غلاف کابل باشند. به بیان ساده و بهتر، غلاف یا روکش در کابلها، جزء یا اجزایی هستند که به منظور پوششی بر لایه های درونی و حفاظت از آنها، در ساختار کابل تعبیه میگردند.
همانطور که بیان شد، در میان پارسی زبانان از واژه روکش یا پوشش برای معادل غلاف استفاده میشود. در انگلستان و گویش زبان انگلیسی بریتیش، کلمه Sheath و در زبان انگلیسی آمریکای شمالی لغت Jacket برای اشاره به همین بخش از کابلها به کار میروند.
انواع غلاف کابل
در بیان گوناگونی غلاف کابل ها، میشود از چندین ملاک و معیار استفاده کرد. ملاک نخست، توجه دقیقتر به نقش غلاف در ساختمان کابل و نحوه چینش آن است. معیار بعدی نیز میتواند جنس روکش در کابلهای مختلف باشد.
بر پایه همین شاخصه ها، با تنوع زیر رو به رو خواهیم بود:
- غلاف یا روکش نهایی کابل
- پوشش یا غلافهای میانی در کابلها
- غلاف های ساخته شده از ترموپلاستیکها
- غلافهای تولید شده از مواد ترموست و کشسان
- غلاف های فلزی
غلاف یا روکش نهایی، در بیشتر انواع کابل از مواد نارسانای الکتریسیته بر پایه پلاستیکها یا لاستیکها ساخته میشود. این بخش سبب میشود اجزای داخلی کابل در کنار هم نگاه داشته و در برابر عوامل آسیب رسان خارجی تا حد مطلوبی حفاظت شوند.
PE، PVC و PUR از متریالهای رایج ساخت روکش نهایی کابلها از گروه ترموپلاستیکها هستند. سیلیکون، EPR و پلی کلروپرین نیز از روکشهای رابر به شمار میروند. غلافهای LSZH و HFFR را هم میتوان در گروه روکشهای خاص معرفی نمود. روکش نهایی از اجزای اصلی کابلها به شمار میرود و بخشی جدایی ناپذیر از اکثریت قریب به اتفاق آنهاست.
در برخی از کابلها، مانند کابلهای چند هسته، از یک غلاف یا پوشش میانی هم در اجزای تشکیل دهنده استفاده میشود. این بخش نیز اکثراً از موادی مشابه روکش نهایی تولید میگردند.
انواع غلاف فلزی با یکی از اهداف حفاظت الکتریکی یا الکترومغناطیسی، حفاظت فیزیکی و مکانیکی در برابر تنشها و نیروهای خارجی و یا ایجاد مانعی برای نفوذ رطوبت یا مواد نفتی، روغنی، معدنی و هیدروکربنی، در ساختار گروهی از کابلها پیش بینی و در یکی از لایه های میانی کابل جایگذاری میشوند.
شیلد به شکل سیمهای مسی به هم بافته شده، اسکرین از جنس مفتولهای مسی هم مرکز، زره از نوار یا مفتولهای فولادی یا آلومینیومی و غلاف سربی از انواع غلافهای فلزی رایج در تولید کابلهای برق، کنترل و ابزار دقیق محسوب میشوند. البته امروزه برای جلوگیری از آسیبهای متأثر از وجود سرب، به جای کابلهای غلاف سربی از ساختار چند لایه شامل فویل آلومینیومی، پوشش درونی HDPE و غلاف میانی Polyamide استفاده میگردد.
گفتنیست در برخی از کابلهای خاص با عنوان Metal Clad یا به اختصار MC، پوشش نهایی یا غلاف کابل از فلز ساخته میشود.
تنوع و تفاوت در جنس روکش یا غلاف کابلها، برای دستیابی به مشخصات مطلوب و متناسب با نوع کاربری و شرایط و چگونگی بهره برداری از کابل به وجود آمده است. در کنار این، ملاحظات ایمنی، اقتصادی و کاهش آثار سوء بر محیط زیست نیز در این انتخابها نقش دارند.