عنوان کابل ولتاژ پایین متنوع ترین گروه از کابلها را شامل میشود. این مقاله حاوی اطلاعاتی درباره تعاریف، استانداردها، گوناگونی و چگونگی انتخاب و خرید این کابلهاست.
تعریف کابل ولتاژ پایین
عنوان ولتاژ پایین معادل Low Voltage است که از عبارت فشار ضعیف نیز برای بیان آن استفاده میشود. دسته بندیهای متعددی در صنعت برق و الکترونیک برای ولتاژها وجود دارد. ما در اینجا تعریف ولتاژ پایین را بر پایه استاندارد IEC 60038 و استاندارد ملی ایران شماره 6، بیان میکینم.
در استانداردهای یاد شده، ولتاژهای 100 ولت تا 1000 ولت در یک جدول و دسته قرار گرفته اند. بنابراین میتوان همه ولتاژهای سیستم جریان متناوب (AC) را که کمتر و مساوی 1000 ولت (1 کیلو ولت) هستند، در گروه LV جای داد. پیرو این تعریف، کابلهایی که ولتاژ نامی آنها در محدوده بیان شده است، با عنوان فشار ضعیف یا ولتاژ پایین معرفی میشوند.
انواع کابل Low Voltage
احتمالاً بر پایه تعریف بیان شده، شما هم به این نکته رسیده اید که با تنوع بالایی در کابلهای ولتاژ پایین رو به رو خواهیم بود. این گوناگونی غالباً در نتیجه تنوع مصارفیست که در سطوح ولتاژی فشار ضعیف وجود دارد.
شاخصه های متعددی را میتوان برای صحبت پیرامون انواع این کابلها ملاک قرار داد. ما قصد داریم فراسنجهای اصلی را بیان نماییم و بر اساس آنها به بخشی از این گوناگونی اشاره کنیم:
- ولتاژ اسمی: 100/100، 300/300، 300/500، 450/750، 600/1000 ولت (U0/U)
- نوع کاربری: کابل برق، کنترل یا فرمان، ابزار دقیق، مخابراتی، شبکه، کواکسیال، جوشکاری و …
- تعداد رشته (ها) : 1، 1/1، 2، 3، 3.5، 4، 5 و بیشتر
- سرشت رسانا: مس در همه انواع کابلها، آلومینیوم در کابلهای برق 600/1000 ولت و هادیهای ترکیبی مانند CCS صرفاً در کابلهای کواکسیال
- سایز رسانا: سطح مقطع از 0.5 تا 2500 mm² یا سایزبندیهای دیگر مانند AWG
- شکل مقطع رسانای کابل: گرد یا شکل داده شده (سکتور)
- کلاس هادی: مفتولی کلاس 1 گرد RE یا مثلثی SE، مفتولی کلاس 2 (نیمه افشان) گرد RM یا سکتور SM، افشان کلاس 5 یا 6 گرد RF
- جنس عایق: پی وی سی، پلی اتیلن، پلی اتیلن شبکه ای شده (XLPE)، اتیلن پروپیلن رابر، EPDM، اتیلن وینیل استات (EVA)، سیلیکون رابر، میکا، ترموپلاستیک رابر و موارد خاص دیگر
- سرشت روکش: PCP, PE, TPE, LSHF, EVA, SiR, PUR, PVC و آمیزه های دیگر
- رنگ روکش: متنوع
- شکل مقطع نهایی کابل: گرد یا تخت
- بودن یا نبودن حفاظ الکتریکی، الکترواستاتیکی و الکترومغناطیسی: فویل آلومینیومی، فویل آلومینیوم/ پلی استر، شیلد بافته شده از مس یا مس قلع اندود، ترکیب فویل و شیلد بافته شده، شیلد مارپیچی از مس قلع اندود و مفتولهای هم مرکز مسی (کنسنتریک)
- بودن یا نبودن حفاظتهای فیزیکی افزوده: بدون زره، زره از مفتولهای آلومینیومی یا فولادی، آرمر نوار آلومینیومی یا فولادی، زره بافته شده از استیل و آرمور کارگیت شده
کاربرد کابلهای فشار ضعیف
در بند قبلی و در بیان تنوع کاربری کابلها، به صورت فهرستوار به کاربردهای انواع کابل ولتاژ پایین اشاره شد. زمانی که از کابلهای LV صحبت میشود، بیشتر کابلهای برق و قدرت مدنظر هستند که برای تأمین و توزیع انرژی الکتریسیته به صورت تکفاز یا سه فاز به کار میروند. اما کابلهای دیگری مانند فرمان، مخابراتی و دیتا نیز که ولتاژ کار آنها در محدوده زیر 1000 ولت است، در همین جرگه قرار میگیرند.
برا این اساس میتوان مصارف و کاربردها را در دسته های زیر تعریف نمود:
- کابلهای برق مناسب نصب در فضای داخل ساختمان و تأسیسات
- کابلهای برق مناسب نصب در فضای باز
- کابل های قدرت زیر زمینی یا قابل دفن مستقیم در زیر خاک
- کابل های الکتریکی (عایق شده) ویژه نصب در خطوط هوایی
- کابلهای کنترل و ابزار دقیق مناسب فضای سرپوشیده
- کابلهای فرمان و ابزار دقیق برای نصب در فضای آزاد و زمینی
- انواع کابل محافظت شده در برابر EMI
- کابلهای برق یا فرمان تخت
- کابل های تلفن و مخابراتی داخل ساختمانی
- کابل های مخابراتی بیرون ساختمانی
- کابلهای مخصوص جوشکاری به روش قوس الکتریکی
- کابلهای ضد آب یا با آب بندی کامل
- کابل های شبکه Indoor و Outdoor برای برقراری LAN ها
- انواع کابل کواکسیال با کاربردهای رادیویی، TV، CCTV، ماهواره ای و مخابراتی
- انواع کابل اعلام حریق و کابلهای مقاوم در برابر آتش
- کابلهای صوتی و تصویری
- کابلهای مقاوم در برابر گرما و حرارت
- کابل های برق و کنترل مقاوم در برابر روغن و هیدروکربنها
- کابل های DC و سولار
- کابل KNX
- کابلهای فیلد باس و سیستمهای کنترل صنعتی
استاندارد کابلهای ولتاژ پایین
گوناگونیهای گفته شده در کاربری و ساختار کابلهای ولتاژ پایین سبب شده است استانداردهای رسمی برای طراحی، تولید، آزمایش و استفاده از آنها نیز متعدد باشند. در اینجا به بیان استانداردهای اصلی جهانی و ملی این کابلها میپردازیم:
- IEC 60228 و 3084 ایران: هادی های کابلهای عایق شده
- IEC 60227, CENELEC HD 21.5 و 607 ایران: کابل با عایق و روکش پلی وینیل کلراید با ولتاژ اسمی تا و خود 450/750 ولت
- IEC 60502-1 و 1-3569 ایران: کابل های قدرت با عایق اکسترود شده و ولتاژ اسمی 1 و 3 KV
- 1926 ایران و IEC 60245: کابلهای با عایق لاستیکی تا و خود ولتاژ 450/750 ولت
- IEC 61034: آزمون اندازه گیری چگالی دود منتشر شده از کابلها در زمان سوختن
- IEC 60754: تست اندازه گیری مقدار گازهای هالوژنی و اسیدی متصاعد شده از کابلها در حین سوختن
- 20000-1 ایران و IEC 62821 : کابلهای الکتریکی با عایق و روکش گرمانرم بدون هالوژن و کم دود و ولتاژ نامی کمتر یا مساوی 450/750V
- CENELEC HD 626 S1: کابلهای توزیع برق هوایی با ولتاژ نامی 0.6/1 کیلوولت
- VDE 0815: کابلهای مخابراتی و سامانه های پردازش اطلاعات
- IEC 60189: کابلهای مخابراتی فرکانس پایین Indoor و سیستمهای الکترونیکی مشابه با روکش PVC
- VDE 0816: کابلهای اکسترنال مخابراتی و سیستمهای پردازش اطلاعات
- TIA 568 C.2: کابلهای زوجی شبکه
- BS/EN 50117, IEC 60096, MIL C-17: کابلهای کواکسیال
- BS/EN 50090: سیستمهای الکترونیکی ساختمانها و خانه ها، کابل KNX
- BS/EN 50288 و BS 5308: کابلهای ابزار دقیق
- EN 50618: کابلهای سیستم فتوولتائیک
- 11219 ایران و IEC 62440: راهنمای استفاده از کابلهای الکتریکی با ولتاژ اسمی تا حداکثر 450/750 ولت
- BS 7671, IEC 60364-5-52 و 52-5-1937 ایران: انتخاب و نصب تجهیزات الکتریکی فشار ضعیف – وایرینگ
نحوه انتخاب و خرید کابل ولتاژ پایین
برای انتخاب کابل مناسب، یک راه مطمئن رجوع به همین استانداردهایی است که در بخش قبلی مورد اشاره قرار گرفتند. بر اساس آنها و مشخصات هر پروژه، میتوان نوع و سایز مناسب کابلهای ولتاژ پایین را برگزید.
نامیرا کابل نیز با اندوخته های فنی و تجربی خویش در کنار مشتریان است تا بهترین راه حلها را از دیدگاههای فنی و اقتصادی ارائه نماید. پس از انتخاب کابل مناسب، پیشنهادهای ممتازی برای تأمین و خرید کابل نیز به سمع و نظر مخاطبین محترم خواهد رسید. اطلاعات تکمیلی هر محصول در اختیار مشتریان قرار میگیرد تا انتخاب و خریدی قابل اطمینان داشته باشند.