کابل Fire Resistant مقاوم در برابر آتش یا اصطلاحاً ضد حریق است. استفاده از مواد خاص در ساختار این کابلها، چنین قابلیتی را ایجاد میکند.
اصلاً چرا کابل باید ضد حریق شود؟
مهمترین دلیلی که برای طراحی و ساخت کابلهای مقاوم در برابر آتش وجود دارد، ضرورت حفظ یکپارچگی و ادامه کار برخی از این کابلها در زمان بروز آتش سوزیست. یکی از موارد آشنا و گسترده برای این نیاز، کابلهای مخصوص سامانه های اعلان، اعلام و اطفای حریق و نیز کابلهای روشنایی اضطراری هستند. در مدت آتش سوزی، این کابلها یک عنصر فعال در سیستم مقابله با حریق محسوب میشوند و برای تأمین جریان الکتریکی و یا ارسال یک سیگنال در مدت مشخص به کار میروند.
افزون بر کابلهای اعلام حریق در ساختمانها، شماری از کابلهای قدرت، کنترل و ابزار دقیق در بعضی از صنایع هم بایستی از ویژگی Fire Resistance برخوردار بوده و قادر به ادامه کار در شرایط مواجهه با دمای بالای حاصل از آتش سوزی باشند.
بنابراین، کابل مقاوم در برابر حریق، کابلیست Fire Performance که در مدت زمان معین (مثلاً 30 دقیقه، 60 دقیقه و یا 120 دقیقه) میتواند در برابر شعله آتش و تنشهای مکانیکی دوام بیاورد و یکپارچگی مدار مرتبط را حداقل در این مدت حفظ نماید.
چگونه یک کابل Fire Resistant می شود؟
به کار گیری مواد مقاوم در برابر آتش در یک یا چند بخش از اجزای ساختمان کابل، رایجترین شیوه برای ضد آتش یا مقاوم در برابر آتش ساختن آن است.
در نسل نخست این کابلها، از روش پیچدن نوار میکا بر روی رسانای مسی و به کارگیری عایقهای پلی الفین کراسلینک شده استفاده شد. مقاومت در برابر حریق این کابلها متأثر از همین نوار میکاست. کیفیت ساخت این بخش و نحوه نوار پیچی در فرآیند تولید سیم و کابل، نکات مهمی در کیفیت عملکرد این گروه از کابلها در برابر آتش به شمار میروند. از این شیوه بیشتر در صنایع و در کابلهای قدرت یا ابزار دقیق استفاده میشود.
نسل دوم کابلهای ضد حریق، با عایق یا روکش بر پایه سیلیکون رابر ایزوله و پوشش داده شدند. آمیزه های سیلیکونی زمانی که در معرض آتش قرار میگیرند، حالت سرامیکی پیدا میکنند و یک محافظ برای هادیهای کابل خواهند بود. در گروهی از این کابلها ممکن است عایق از جنس سیلیکون باشد و روکش نهایی را از مواد ترموپلاستیک HFFR بسازند. نحوه عملکرد این کابلها در برابر آتش وابسته به کیفیت سیلیکون رابر و نوع ترکیبات آن است. این کابلها را در سیستمهای اعلام حریق ساختمانهای امروزی و نیز برخی از مدارهای فرمان مشاهده میکنیم.
نسل سوم و فناوری جدیدی که برای ساخت کابلهای مقاوم در برابر حریق ارائه شده، بر پایه فناوری ژئوپلیمر است. این کابلها میتوانند مزایای کابلهای دو نسل پیشین را با هم داشته باشند و محدودیتهای آنها را پوشش دهند. افزون بر عملکرد بسیار خوب در برابر آتش، پایداری مکانیکی کابل در این تکنولوژی فوق العاده چشمگیر بوده در حالی که نصب آن را آسان کرده است. کاهش بیشتر دود منتشر شده از کابل در زمان سوختن نیز از دیگر ویژگیهای این نسل به شمار میرود.
استاندارد آزمایش کابل ضد حریق
کار به تولید کابل ختم نمیشود. کابلهای تولید شده که عنوان ضد آتش برای معرفی آنها به کار میرود، باید تست شوند تا استحکام حرارتی آنها اثبات و تأیید گردد.
برای آزمون کابل ضد حریق از استاندارد های IEC, BS, EN استفاده میگردد. مطابق این استانداردها، کابل تحت ولتاژ و در یک مدار الکتریکی، طی چند مرحله در معرض شعله مستقیم آتش قرار میگیرد. مدت زمان این تستها و دمای شعله متفاوت خواهد بود. در برخی از این آزمونها، از تنشهای مکانیکی و پاشش آب نیز برای شبیه سازی بیشتر و تست استحکام مکانیکی بهره میبرند.
استاندارد IEC 60331
کابل تحت ولتاژ کار معین، در معرض یک شعله تنها با دمای 750+ سلسیوس و نیز تست با شعله 830+ سلسیوس به همراه شوک مکانیکی قرار میگیرد.
پس از سپری شدن زمان آزمون، شعله حذف میگردد؛ لکن مدار الکتریکی همچنان وصل و جریان الکتریکی از کابل عبور خواهد کرد. تا 12 ساعت بعد بایستی کابل نمونه همچنان یکپارچگی خود را حفظ کرده و مدار برقرار باشد.
استاندارد BS 6387
این استاندارد برای آزمودن ویژگی Fire Resistance کابلها، دسته بندی یا category های گوناگون و شرایط مختلفی را تعریف کرده است.
مقاومت تنها در برابر آتش:
- Cat A : سه ساعت در دمای 650+ سلسیوس
- Cat B : سه ساعت در دمای 750+ سلسیوس
- Cat C : سه ساعت در دمای 950+ سلسیوس
- Cat S : بیست دقیقه در دمای 950+ سلسیوس
استحکام در برابر آتش و پاشش آب:
- Cat W : در این آزمون کابل در مدار به مدت 30 دقیقه در معرض دمای 650+ سانتیگراد و اسپری آب به مدت 15 دقیقه قرار میگیرد.
مقاومت در برابر آتش به همراه شوک مکانیکی:
- Cat X : پانزده دقیقه در دمای 650+ C° به همراه شوک مکانیکی
- Cat Y : پانزده دقیقه در دمای 750+ C° با شوک مکانیکی
- Cat Z : پانزده دقیقه در دمای 950+ C° به همراه شوک مکانیکی
- Cat C : سه ساعت در معرض شعله با دمای 950+ سانتیگراد
- Cat W : سی دقیقه در برابر شعله با دمای 650+ سانتیگراد به همراه پاشش آب از دقیقه 15 به بعد
- Cat Z : پانزده دقیقه در مقابل شعله با دمای 950+ سانتیگراد با یک شوک مکانیکی در هر 30 ثانیه
استاندارد BS/EN 50200
آزمایش مطابق این استاندارد نیز به دو شیوه اصلی قابل اجراست:
- شعله با دمای 830+ C° در مدت زمان 15، 30، 60، 90 یا 120 دقیقه همراه با یک شوک مکانیکی در هر 5 دقیقه
- شعله با دمای 830+ C° در مدت زمان 30 دقیقه به همراه یک ضربه مکانیکی در هر 5 دقیقه و پاشش آب از دقیقه 15 به بعد
علاوه بر تستهای مذکور، معمولاً این کابلها از نظر انتشار دود مطابق IEC 61034 و در مورد گازهای اسیدی حاصل از سوختن مطابق با استاندارد IEC 60754 آزمایش میشوند تا ویژگی LSZH نیز برای آنها تأیید شود.
تأمین انواع کابل Fire Resistant
این مجموعه، برای تأمین انواع کابل مقاوم در برابر حریق برای مشتریان، از طریق همکاری با شرکای تجاری خویش اقدام نموده است. کافیست نوع، سایز و کاربری مدنظر برای کابل (ها) را بیان بفرمایید تا محصول مناسب به حضور شما پیشنهاد شود. با توجه به نوع سفارش، زمان تحویل نیز به اطلاع متقاضیان خواهد رسید.